dinsdag 1 september 2009

bescherming binnen vrije uitwisseling

(vervolg op Open Innovation and Open Software)

Auteurs, fotografen en uitvinders maar ook musici en artiesten leveren ontegenzeggelijk waarde. Waarde waar de internetcommunity momenteel schaamteloos van profiteert, zonder er iets voor terug te geven. Dat zou toch niet lang kunnen duren (lees Andrew Keen ook).
In de biologie zou men zeggen dat de internetcommunity parasiteert op de artiesten. Maar ook parasieten hebben er baat bij dat hun gastheer blijft leven.
Alles wat artiesten uitbrengen zal vroeger of later op het internet verschijnen en 'gratis' verspreid worden.
Artiesten zijn er weerloos tegen. De oude beschermingsconstructies, als auteursrecht, werken niet meer; ze kunnen nauwelijks gehandhaafd worden.

Deze constructies zijn tot stand gekomen als reactie op de uitvinding van de boekdrukkunst en (later) grammophoon. Kennelijk bestond er toen* al behoefte aan bescherming van creatieve uitingen.

Bescherming van eigendom is natuurlijk nog veel ouder. En 'eigendom' is ook niet een natuurgegeven. Daarvoor moeten we misschien terug naar de uitvinding van de landbouw, ca 8000 v.Chr.
De prille boeren maakten zich er minder afhankelijk mee van de grillen van de natuur. Maar daarvoor moesten ze een heel seizoen ploegen, zaaien en verzorgen en dan pas oogsten en opslaan.
Maar niemand hield hun jagende en verzamelende buren tegen als die zich tegen de oogsttijd aandienden. Die zullen zich er wel aan te goed gedaan hebben, en aan de rijke voorraden die de boeren opgeslagen hadden.
De boeren zullen dus al gauw een 'mijn en dein' gevoel ontwikkeld hebben en hun 'eigendommen' beschermd.

Het middel dat hun ter beschikking stond was 'geweld'. Al gauw hebben ze dat geweld uitbesteed aan 'beschermheren' want wie ten strijde trekt kan niet tegelijk op de boerderij letten. De rest is geschiedenis, van krijgsheren, ridders, koningen, en, uiteindelijk, staten.
Een behoorlijk succesvol concept, want tienduizend jaar later dwingt overal ter wereld de staat nog altijd de bescherming van eigendom en recht af met (dreiging van) geweld. Wie zich niet aan hun regels houdt roept boetes, vrijheidsstraf of uiteindelijk oorlog over zich af*.

Maar als we over de bescherming van de rechten van artiesten op internet praten werkt geweld ineens niet meer. Als de vrije uitwisseling van informatie aan banden gelegd wordt kan het internet zelf wel opgedoekt worden.

Het is wel wennen na 10.000 jaar; we gaan over naar een nieuw level.
Maar we moeten op zoek naar alternatieven voor geweld als beschermingsmiddel...

2 opmerkingen:

Unknown zei

Ik snap dat het nog zoeken is, maar ik wordt door dit stukje toch vooral benieuwd naar je gedachten over die alternatieven...

Greald zei

Tja ik ook @Wouter, net als bijna de hele wereld. Met deze post probeer ik in eerste instantie een zoekrichting aan te geven door het probleem te analyseren.

Het zou wel s verwant kunnen zijn aan het verschijnsel 'macht'. Wie macht heeft kan anderen zijn wil opleggen. Dat kun je afdwingen met (dreiging van) geweld en dat is wat overal en altijd gebeurt.

Maar er zijn ook andere machtsmiddelen te bedenken. De Dalai Lama, Mahatma Ghandi, Nelson Mandela hebben misschien hun macht ergens anders op gebaseerd. Het komt in de buurt van hoop en liefde.

Zouden wij artiesten gaan betalen enkel en alleen omdat we van ze houden? En dat vol kunnen houden? Zou het mogelijk kunnen zijn om zo een economie te baseren op hoop en liefde?
Obama is er president mee geworden, dus zo gek is het ook weer niet eens.

Maar een stap verder: zouden supermarkten, om maar s iets te noemen, `ons` zo ver kunnen krijgen dat we massaal vrijwillig en zonder kassa's en controle een donatie zouden geven voor onze opgehaalde boodschappen? Alleen maar omdat we zo blij zijn dat ze voor ons de moeite hebben willen doen?

Dan moet er nog veel gebeuren.