- de 'cognitive surplus' (Clay Shirky http://bit.ly/bVQiBI)
- en het 'mosstro mite' (Rafaelle Simone https://www.garzanti.it/libri/raffaele-simone-il-mostro-mite-9788811694168/).
Het eerste gaat over het verschijnsel dat wereldwijd miljarden mensen massaal hun vrije tijd aan TV-kijken besteden. Daar gaan biljoenen (= duizenden uren x miljarden mensen) mensuren aan op.
Maar TV is onderhevig aan concurrentie van 'nieuwe media'; TV is op het hoogtepunt of er overheen.
Omdat het over zulke grote aantallen mensen gaat hebben kleine veranderingen al grote invloed. Er komt dus een enorme capaciteit aan breintijd vrij: 'cognitive surplus'.
Clay Shirky ziet door het vrijkomen van 'cognitive surplus' de opkomst van "creativity and generosity in a connected age".
Het tweede verschijnsel noemt Rafaelle Simone het 'mosstro mite' (zoete monster). Het zijn de massa's die zich hardnekkig vastklampen aan genotzucht en materialistische verworvenheden van de welvaart.
Deze massa is zelfzuchtig en schermt zich af van de boze buitenwereld.
Migratie en offshoring, maar ook klimaatverandering verstoren immers het feestje. Kenniseconomie wordt als bedreigend ervaren: niet iedereen beschouwt zichzelf als een Einstein.
Maar de deelnemers van 'il mosstro mite' zijn tegelijk ook uitbundig gebruikers van de nieuwe media.
En, het is bij hen waar de 'cognitive surplus' vrijkomt. Het gaat om de optelsom van waarnemingen en kennis van iedereen. Die is het wat de kenniseconomie maakt, niet alleen meer die van de hoogopgeleide elite.
Het zoete monster bijt zich zelf dus in de staart.
De vraag is of ontwikkeling te sturen is.
Linksom, door in te zetten op vrijmaken van het 'cognitive surplus' lijkt korter maar vereist onmogelijk veel bewustwording;
Rechtsom, door vrij baan te geven aan het 'mosstro mite', volgt de weg van de menselijke aard, maar met ernstige risico's.
